BY SR. BÍCH THU ON 13/04/2013266 TRIỀU ĐẠI GIÁO HOÀNG
Đức Giáo hoàng Điônysiô sinh tại Turinô. Dưới giáo triều của ngài, hoàng đế Valêrianô vẫn bách hại khốc liệt, nên ngôi vị Giáo hoàng bị gián đoạn một năm. Khi Valêrianô chết, Gallianô lên nối ngôi, Giáo hội mới được tạm hưởng một thời kỳ yên bình. Hoàng đế đã ban một sắc chỉ khoan dung, trả lại cho các Kitô hữu những nơi thờ tự đã bị tịch thu trước đó.
Là một linh mục Điônysiô có tiếng nhiệt tâm, đạo đức, ngài được bầu làm Giáo hoàng ngày 22-7-259. Ngài cố gắng tổ chức lại Giáo hội đã bị tan hoang vì những cuộc bách hại trước đó, chú trong nhiều đến những vấn đề nội bộ của Giáo hội. Những tác phẩm của các Giáo phụ như Tertunianô, Cyprianô Lattraziô và của những nhà Hộ giáo, triết học khác đều được rao giảng tự do, nhờ đó, học thuyết Kitô giáo được truyền bá rộng rãi và được giải thích cách đầy đủ hơn.
Thời đó, quân man di Gallien đang tiến công vào các cửa ngõ của đế quốc Rôma cũng như tại nhiều Giáo hội ở Đông phương, ngài phát động một phong trào cứu trợ hữu hiệu cho các Giáo hội đang gánh chịu hậu quả nặng nề của những cuộc xâm lăng ấy. Ngài dùng tiền của để chuộc lại những cư dân bị bắt làm tù binh, tổ chức lại các giáo xứ và cho tái thiết những đền thờ bị tàn phá.
Về mặt học thuyết, ngài chống lại Lạc thuyết Nhất chủ (chủ trương chỉ có một Ngôi vị nơi Chúa Ba Ngôi) của Sabellins cũng như Lạc thuyết của Phaolô Samôsatê (Paul de Samosate) về Chúa Ba Ngôi. Ngài qua đời ngày 26-12-268, được an táng trong hầm mộ thánh Calixtô.